![](/media/lib/539/n-ngc7496_a-533c87bc3f1f25b4b20092d94f0a5b3a.jpg)
Dzięki Webbowi możemy obserwować delikatne struktury gazu i pyłu w pobliskich galaktykach
17 lutego 2023, 13:25Naukowcy korzystający z Teleskopu Webba opublikowali pierwsze wyniki dotyczące formowania się gwiazd oraz pyłu i gazu w pobliskich galaktykach. W ramach projektu Physics at High Angular resolution in Nearby Galaxies (PHANGS) prowadzony jest największy z dotychczasowych przeglądów nieodległych galaktyk z użyciem najnowszego kosmicznego teleskopu. W badaniach pod kierunkiem Janice Lee z Gemini Observatory i NOIRLab bierze udział ponad 100 naukowców z całego świata.
![](/media/lib/538/n-leonardo-0e850012b87afe2f5e8e960d29b37230.jpg)
Zapomniane eksperymenty Leonarda da Vinci. Włoch badał grawitację jako formę przyspieszenia
14 lutego 2023, 12:14Inżynierowie z California Institute of Technology (Caltech) odkryli, że Leonardo da Vinci rozumiał i badał grawitację. Zajmował się więc tym przedmiotem na setki lat przed Newtonem. W artykule opublikowanym na łamach pisma Leonardo naukowcy przeanalizowali jeden z dzienników da Vinciego i wykazali, że słynny uczony zaprojektował eksperymenty dowodzące, że grawitacja jest formą przyspieszenia o określił stałą grawitacji z 97-procentową dokładnością.
![](/media/lib/536/n-slomka-360d9e41030f1cfb03450b7b0e4f9918.jpg)
Powstała w pełni biodegradowalna papierowa słomka do picia, która nie rozmięka w wodzie
2 lutego 2023, 13:34Plastikowe słomki są niebezpieczne dla ekosystemów morskich, mogą łatwo ranić zwierzęta, nie są biodegradowalne, są rzadko zbierane i poddawane recyklingowi. Ich alternatywy również sprawiają wiele problemów. Papierowe słomki w kontakcie z płynem rozmiękają, są więc pokrywane plastikiem. To nie do końca chroni przed rozmiękaniem gdyż plastik nie łączy się dobrze z papierem, powierzchnia takich słomek wzmaga musowanie napojów gazowanych, używany w nich plastik również nie jest biodegradowalny
![](/media/lib/536/n-starlink-9cc3c507390829481ddfb2d2efd0ec1e.jpg)
Konstelacje sztucznych satelitów stanowią coraz większe zagrożenie dla badań naukowych
1 lutego 2023, 09:32Naukowcy czekają na uruchomienie Vera C. Rubin Observatory, obserwatorium astronomicznego, którego budowa dobiega końca w Chile. Na jego potrzeby powstał najpotężniejszy aparat fotograficzny na świecie. Obserwatorium ma co trzy tygodnie wykonywać fotografie całego nieboskłonu. Jego główny program badawczy – Legacy Survey of Space and Time – zakłada utworzenie mapy Drogi Mlecznej, dokonanie spisu obiektów w Układzie Słonecznym czy zbadanie niewyjaśnionych sygnałów dobiegających z głębi wszechświata. Jednak obserwatorium może nigdy nie spełnić pokładanych w nim nadziei.
![](/media/lib/469/n-koloniamars-51e313a954a6d95ad1d782a65a2c867c.jpg)
Energia wiatrowa może zasilać marsjańskie misje załogowe
24 stycznia 2023, 12:44Systemy podtrzymywania życia, woda, żywność, habitaty, instrumenty naukowe i wiele innych elementów będzie niezbędnych do przeprowadzenia załogowej misji na Marsa. Jednym z najważniejszych z nich są systemy produkcji energii. Te obecnie stosowane w misjach kosmicznych są albo niebezpieczne – wykorzystują rozpad pierwiastków promieniotwórczych – albo też niestabilne wraz ze zmianami pór dnia i roku, bo korzystają z energii słonecznej.
![](/media/lib/533/n-kiwi-45af503e5ea784400361cc538ad991a6.jpg)
Badania sugerują, że sok z minikiwi częściowo chroni palaczy przed nowotworami płuc
3 stycznia 2023, 13:35Aktinidia ostrolistna (Actinidia arguta) to roślina z tej samej rodziny co aktinidia chińska, której owoce znamy jako kiwi. Aktidinia ostrolistna również wydaje owoce, tylko mniejsze – minikiwi. W Japonii są one znane pod nazwą sarunashi, a naukowcy z Uniwersytetu Okayama dowodzą, że sok z sarunashi może pomóc w zapobieganiu i powstrzymywaniu rozwoju nowotworów płuc.
![](/media/lib/532/n-gilbert-3121c80b4b9711dae6c3f918743cc28e.jpg)
Uran, roztopiony ołów, palnik alkoholowy – nietypowe zabawki sprzed kilkudziesięciu lat
22 grudnia 2022, 09:46Współcześni rodzice mają do wyboru olbrzymią liczbę zabawek dla swoich pociech. Pomysłowość producentów nie zna granic i wybór odpowiedniego prezentu często nie jest łatwym zadaniem. Mimo tej różnorodności dzisiaj nie uświadczymy wielu zabawek, które można było znaleźć na sklepowych półkach – oczywiście po drugiej stronie Żelaznej Kurtyny – jeszcze kilkadziesiąt lat temu. I nie dlatego, że zabawki te nie cieszyły się popularnością czy wyszły z mody, a dlatego, że zostały zakazane
![](/media/lib/532/n-gdansk-81a804af084535e26e8cdc040b9e9055.jpg)
Gdańsk: pod dawnym magistratem znaleziono ślady słowiańskiego osadnictwa z X wieku
21 grudnia 2022, 06:50W piwnicach dawnej siedziby magistratu Gdańska znaleziono ceramikę oraz pozostałości osadnictwa Słowian z X wieku. Odkrycie dokonane pod Ratuszem Głównego Miasta wskazuje, że Gdańsk istniał w 930 roku, zatem jest o 60 lat starszy, niż się przyjmuje. Najstarszą pisemną wzmiankę o mieście znajdziemy w „Żywocie świętego Wojciecha”, spisanym w 999 roku
![](/media/lib/532/n-liscie-40a28bafaaaa5fc30e5f82b0cd91b077.jpg)
Opadłe liście zapobiegają niedoborom żelaza w glebie, zapewniając zdrowie kolejnym pokoleniom
19 grudnia 2022, 11:05Chińscy naukowcy dali nam kolejny powód, by pozostawiać niezgrabione liście w spokoju. Rośliny do przeprowadzania fotosyntezy potrzebują jonów tlenku żelaza na drugim stopniu utlenienia (Fe2+). Jednak większość żelaza w glebie stanowią jony na trzecim stopniu utlenienia (Fe3+). Uczeni ze Wschodniochińskiego Uniwersytetu Nauki i Technologii w Szanghalu odkryli, że żelazo zawarte w opadłych liściach pomaga uzupełnić te niedobory, zamieniając Fe3+ w Fe2+ za pomocą transferu elektronów.
![](/media/lib/531/n-wojciech-nazar2-798db44d844c9e6983679e94c738915e.jpg)
Najmłodszy doktor w Polsce ma 23 lata i studiuje na Gdańskim Uniwersytecie Medycznym
15 grudnia 2022, 11:01Dwudziestotrzyletni Wojciech Nazar z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego (GUMed) to najmłodszy doktor w Polsce. Nazar jest 2. osobą w historii swojej uczelni, a 5. w kraju, która uzyskała ten stopień naukowy jeszcze przed końcem studiów.